تلاش والرشتاین در این کتاب را می‌توان تبارشناسی نظام سرمایه‌داری مدرن دانست. او، با اتخاذ رویکردی تاریخی، می‌کوشد تا ریشه‌های سرمایه‌داری مدرن، ظهور دولت-ملت‌ها، علوم جدید، ایدئولوژی‌ها و جنبش‌های اجتماعی را تحلیل کند. پروژۀ والرشتاین در اینجا، همانند فوکو و بدون شک با تأثیرپذیری از او، این است که، با بررسی تبارشناختی علوم انسانی مدرن، تناقض‌های ساختاری و بنیادین نظام سرمایه‌داری مدرن را آشکار کند. تطورگرایی در توضیح تاریخ جهان مدرن بخش بزرگی از علوم اجتماعی مدرن و اسطورۀ جهان سرمایه‌داری را تشکیل می‌دهد و والرشتاین نقدش را به جامعه‌شناسی دقیقا از همین نقطه وارد می‌کند.